Năm 2020, kỷ niệm 345 năm sinh Nguyễn Kiều (1695-1752) và 315 năm sinh Đoàn Thị Điểm 1705 - 1748) biệt hiệu là Hồng Hà nữ sĩ, phu nhân tiến sĩ, người làng Phú Xá, huyện Từ Liêm, tỉnh Hà Đông xưa; nay thuộc phường Phú Thượng, quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội. Ông nổi tiếng hay chữ ngay từ lúc còn nhỏ tuổi, lại biểu hiện có tài văn chương. Hai mươi tuổi Nguyễn Kiều thi đỗ tiến sĩ, khoa Ất Mùi (1715) đời vua Lê Dụ Tông, được bổ làm quan, về sau được triều đình bổ dụng đến chức Đô ngự sử, tước bá. Vì đường tình duyên trắc trở, người vợ đầu mất sớm. Năm 1742, Nguyễn Kiều được cử làm Chánh sứ cùng Nguyễn Tông Quai làm Phó sứ, dẫn đoàn nhân sự ngoại giao sang nhà Thanh (Trung Quốc). Bận việc nước, lo việc nhà “cha mẹ già, con nhỏ” ông được nữ sĩ Đoàn Thị Điểm yêu mến và kết nghĩa vợ chồng, trong khi hoàn cảnh gia đình đầy khó khăn đang diễn ra..
Ba năm sau, khi hoàn thành nhiệm vụ chuyến
đi sứ (1745),
trở về nước năm 1748,
ông được cử làm Tham thị Nghệ An. Đồng hành cùng chồng theo đường biển vào nhậm
chức; chẳng may trên đường đi, Đoàn Thị Điểm bị cảm nặng rồi qua đời ngày 6
tháng 6. Và 4 năm sau, Nguyễn Kiều tạ thế tại quê hương.
Nỗi đau
đớn lần thứ hai trong mối quan hệ duyên tình với Đoàn Thị Điểm, một nhà thơ lớn
của nền văn học Nho Nôm, khiến tài năng sáng tạo của một quan chức vốn cũng tài
hoa thi phú, dồn cả tâm lực vào bài văn tế
vợ, ca ngợi nết đức hạnh, vẻ đoan trang nhã nhặn của bà.
Đối với quê hương Phú Xá; năm 54 tuổi, (1749) vào
độ “tri thiên mệnh”, Nguyễn Kiều được triều đình cho phép, tạo điều kiện
xây dựng đình làng; cá biệt theo hình thức nhà nước và nhân dân cùng đóng góp
công sức.Nguyễn Kiều có vai trò quyết định.
Lịch sử qua đi, những giá trị tinh thần còn
mãi; Nguyễn Kiều và Đoàn Thị Điểm đều xứng đáng vị trí là hai danh nhân văn hóa
thời Lê trong lịch sử Việt Nam nói chung và thủ đô Hà Nội
nói riêng.
Nhằm tôn vinh sự nghiệp làm quan thanh liêm,
cuộc đời rạng rỡ của tiến sĩ Nguyễn Kiều – Người khai khoa học hiệu của một
vùng đất ven đô cổ thời, cùng người vợ là Hồng Hà nữ sĩ, nổi tiếng với tác phẩm
Chinh phụ ngâm và Truyền kỳ tân phả, trung tâm nghiên cứu văn hóa Minh Triết sẽ
tổ chức hội thảo tọa đàm về thân thế sự nghiệp, khẳng định sự đóng góp công
sức, trí tuệ của cả hai danh nhân.
Kính mời các nhà nghiên cứu, nhà giáo, nhà
văn, nhà báo… cùng tất cả những người có quan tâm viết bài hưởng ứng sự kiện.
Sau khi nhận bài, biên tập trung tâm sẽ in thành kỷ yếu để lưu hành ngay tại
buổi họp.
Hội thảo sẽ được tổ chức tại Hà Nội vào ngày
15 tháng 6 năm Giáp Tý, tức ngày 4 tháng 8 năm 2020. ThỜi hạn nhận bài hết ngày
25 tháng 7 năm 2020
Bài
gửi đến một trong hai địa chỉ:
Ban tổ chức
rất hân hạnh đón nhận, cảm ơn.
Giáo
sư Trương Sỹ Hùng và nhạc sĩ Đoàn Bổng
với
di duệ Nguyễn Kiều – Đoàn Thị Điểm trong lễ hội làng Phú Xá năm 2019
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét